ارش البکاره چیست؟
ارش در حقوق به معنای نوعی دیه است که در قانون از قبل تعیین نشده است. تعیین ارش معمولاً با کارشناسی پزشکی قانونی و رأی دادگاه است.زنای به عنف و اکراه که موجب اعدام مرد زناکار است در موارد زنای به عنف و در حکم آن، در صورتی که زن باکره باشد مرتکب علاوه بر مجازات مقرر به پرداخت ارش البکاره و مهرالمثل نیز محکوم میشود و درصورتی که باکره نباشد، فقط به مجازات و پرداخت مهرالمثل محکوم میگردد.و همچنین براساس ماده ۲۳۱ قانون مجازات اسلامی در موارد زنای به عنف و در حکم آن، در صورتی که زن باکره باشد مرتکب علاوه بر مجازات مقرّر به پرداخت ارش البکاره و مهرالمثل نیز محکوم میشود و در صورتی که باکره نباشد، فقط به مجازات و پرداخت مهرالمثل محکوم میگردد.
طبق قانون اگر مردی بدون عقد کردن زنی و در اصل به زور با زنی رابطه جنسی برقرار نماید (که تجاوز محسوب میشود چرا که زن اکراه داشته و تمایل به این رابطه نداشته است) در اینصورت باید به زن مهرالمثل پرداخت کند، یعنی مهریه ای که در عرف جامعه برای زنان هم شأن وی تعیین میگردد. حال اگر در این رابطه جنسی پرده بکارت دختر هم از بین برود ارش البکاره (خسارت بکارت) هم باید پرداخت شود. پارگی پرده بکارت یا از بین رفتن آن از نظر علمی نقص عضو محسوب نمیگردد ولی در قوانین مجازات در همه کشورها ازاله بکارت، در موارد جنسی که موجب شکایت گردد، مجازات سنگینی دارد. جریمه ی ازاله بکارت در موارد غیر جنسی، مانند تصادفات یا حوادث نیز در قوانین مجازات اسلامی پیش بینی شده است. با توجه به موازین شرعی و قانونی ارش البکاره برابر یک مهر المثل است که در تمام موارد با نظر کارشناس تعیین می گردد. اگر میزان مهرالمثل بیش از دیه ی کامل زن باشد، بیشتر از یک دیه ی کامل تعلق نمیگیرد و محاسبه نخواهد شد.
ارش البکاره با مهر المثل چه تفاوتی دارد ؟
مطابق تعریفی که در ترمینولوژی حقوق از این موضوع صورت گرفته است مهرالمثل عبارتست از مالی که پس از وقوع نزدیکی و قبل از تراضی به مهرمعین به حسب شرافت و اوضاع و احوال زوجه به او داده می شود ( جعفری لنگرودی ، ترمینولوژی حقوق، صفحه ۷۰۲ ) امام (ره) درتحریر الوسیله جلد چهارم مساله ۵ صفحه ۵۸۴ و صاحب جواهر درجواهر الکلام اعتقاد دارند که مقصود از ارش البکاره همان مهرالمثل می باشد .
هرچند که امام ( ره ) درجلد دوم استفتاآت خودشان صفحه ۴۰۵ نظری دیگر می دهد بدین نحو که اگر مکرَه باکره باشد آیا علاوه بر مهر و دیه ، ارش بکارت نیز برای او واجب می باشد ؟ محل تردید است واحوط این است . که از این نظر چنین به دست می آید که امام ( ره ) قائل به تفصیل بین مهرالمثل و ارش البکارهشده اند .
از دیگر سو آیت الله شیخ صادق روحانی نیز درمجموعه استفاآت خویش اینگونه بیان می دارد که : درموارد ثبوت مهرالمثلارش البکارهمعنی ندارد ، زیرا مراد از مهرالمثل مهر باکره است که با دخول بکارت زائل شده است وقهرا زیادتر ازمهرالمثلثیبه است ، پس ارش البکارهدرهمان مهرالمثل ملاحظه میگردد.
شرایطی که از مهر المثل باید بدانید
به موجب ماده «۱۰۹۱» قانون مدنی برای تعیین مهرالمثل باید حال زن از حیث شرافت خانوادگی و سایر صفات و وضعیت او نسبت به امثال و اقران و اقارب و همچنین معمول محل و غیره در نظر گرفته شود.
- الف) به موجب ماده «۱۱۰۰» قانون مدنی، در صورتی که مهرالمسمی (مهری که زن و مرد در هنگام عقد ازدواج با تراضی تعیین میکنند) مجهول باشد، مالکیت نداشته باشد یا ملک غیر باشد، در صورت اول و دوم زن مستحق مهرالمثل خواهد بود و در صورت سوم مستحق مثل یا قیمت آن خواهد بود، مگر اینکه صاحب مال اجازه و تنفیذ کند. این ماده شامل دو بخش است:
- به موجب این ماده اگر مهرالمسمی مجهول باشد یا مالیت نداشته باشد و مثل آن نیز معلوم نباشد، در این صورت زن مستحق مهرالمثل خواهد بود.
- اگر مهر المسمی، مال غیر باشد و صاحب مال آن را اجازه (تنفیذ) نکند در این صورت زن مستحق مثل یا قیمت آن خواهد بود، چراکه تعیین مهر از مال دیگری یک معامله فضولی و غیرنافذ است که مالک میتواند آن را رد یا تنفیذ کند که در صورت تنفیذ، مهر صحیح و در صورت رد، مهر باطل خواهد بود و زن میتواند مثل یا قیمت آن را از مرد مطالبه کند
- ب) به موجب ماده «۱۰۸۷» قانون مدنی اگر در نکاح دایم مهر ذکر نشده یا عدم مهر شرط شده باشد، نکاح صحیح است و طرفین میتوانند بعد از عقد، مهر را به تراضی معین کنند و اگر قبل از تراضی بر مهر معین، بین آنها نزدیکی واقع شود، زوجه مستحق مهرالمثل خواهد بود؛ با این توضیح که گاهی مقصود آن است که نکاح بدون مهرالمسمی باشد نه اینکه هیچگونه مهری در آن وجود نداشته باشد، اینگونه شرط صحیح است و بعد از نزدیکی زن مستحق مهرالمثل خواهد بود.گاهی مقصود آن است که زن هیچگونه مهری نداشته باشد که این شرط باطل است زیرا مخالف مقصود قانونگذار برای حمایت از زن است اما لطمهای به اساس عقد نکاح نخواهد زد زیرا مهریه یک امر تبعی است و به اساس عقد نکاح خدشهای وارد نخواهد کرد؛ ضمن اینکه به موجب ماده «۱۰۸۸» قانون مدنی اگر یکی از زوجین قبل از تعیین مهر و قبل از نزدیکی بمیرد، زن مستحق هیچگونه مهری نخواهد بود
- ج) مورد دیگری که زن مستحق مهرالمثل خواهد بود به موجب ماده «۱۰۹۹» قانون مدنی است که میگوید: در صورت جهل زن به فساد نکاح و وقوع نزدیکی، زن مستحق مهرالمثل است؛ یعنی اگر نکاح باطل باشد ولی زن از این امر بیاطلاع بوده و آن را درست میپنداشته چنانچه در این مورد بین آنان نزدیکی واقع شود، زن استحقاق گرفتن مهرالمثل را دارد
- د) مورد بعدی که زن را مستحق گرفتن مهرالمثل میکند، مستند به ماده «۱۰۹۳» قانون مدنی است که میگوید: هرگاه مهر در عقد ذکر نشده باشد و شوهر بعد از نزدیکی با زن، وی را طلاق دهد، در این صورت زن مستحق مهرالمثل خواهد بود
سوالی که ممکن است مطرح شود، آن است که در صورت استحقاق زن به تعیین مهرالمثل، چه زمانی را باید در نظر گرفت، زمان عقد یا زمان نزدیکی؟ جواب آن است که تعیین میزان مهرالمثل باید به قیمت زمان نزدیکی باشد و با توجه به ارزشهای آن زمان تعیین شود، چراکه در آن روز است که مهرالمثل بر ذمه شوهر ثابت و واجب میشود
قانون برای ارش البکاره
نکته ای که در مورد ارش البکاره باید در نظر بگیرید این است که دیه در صورتی پرداخت می شود و فرد محکوم خواهد شد که ازاله ی بکارت با حیله و تزویر و بدون تمایل قلبی دختر بوده باشد در حالی که مهرالمثل ،مسئله ای کاملا قانونی است و با تراضی طرفین تعیین می شود.
مستفاده ازماده ۱۵۰ قانون دیات آن است که دیه پاره کردن عمدی پرده بکارت مهرالمثل است (دیه کامل زن مذکور در آن ماده بابت پاره کردن مثانه است) و چون از جهت میزان دیه فرقی بین عمد و غیر عمد نیست لذا بطور کلی دیه پرده بکارت چه عمدا چه من غیر عمد همان مهرالمثل می باشد
از بین بردن پرده بکارت دختر با انگشت یا چیز دیگر در صورتیکه موجب پاره شدن مثانه و عدم امکان ضبط ادرار باشد مشمولی ماده۱۵۰ قانون دیات است و علاوه بر دیه کامل زن، مهرالمثل نیز دارد. اما اگر منتهی به پاره شدن مثانه نباشد بنا بر مستفاد از ملاک همان ماده فقط مهرالمثل به آن تعلق می گیرد و در هر دو صورت چنانچه این عمل بوسیله اجنبی و غیر مجاز انجام شده باشد طبق ماده ۲۰۸ مکرر قانون مجازات عمومی مرتکب تعزیر خواهد شد.
:: برچسبها:
ارش البکاره ,
مهرالمثل ,
,